ورود ویترای به ایران:
تاریخ دقیق ورود ویترای به ایران هنوز مشخص شده نیست،
لیکن به احتمال زیاد نقاشی پشت شیشه از کشور آلمان وارد ایران شده است.
روایات پذیرفتنی حاکی از آن است که این شیوه نقاشی از طریق بندر ونیز به سراسر دنیا صادرشده
و از این طریق به بنادر جنوبی ایران رسیده و مورد توجه مردم قرار گرفته است.
این شیوه نقاشی بر پشت شیشه تخت اجرا می شود.
در زمان صفویه این نوع شیشه در اصفهان و در شیراز تهیه می شده است.
لیکن به دلیل فقدان نمونه های نقاشی پشت شیشه دوره صفوی تاکید بر تولید این نوع نقاشی در آن دوران میسر نیست.
در قرن دهم هجری (۱۶م) با تاسیس سلسله صفوی دوران طلایی هنر ایران آغاز شد.
لیکن از آن دوران آثار چندانی در دست نیست.
پس از صفویه و در دوران افشاریه ترقی خاصی در هنرها مشاهده نمی شود.
با تاسیس سلسله زندیه و آغاز حکومت کریم خان زند بنیان گذاری کارگاه های بزرگ صنعتی از قبیل کارگاه های شیشه گری شیراز بنا نهاده شد،
محصول شیشه این کارخانه کاملا سفید نبود لیکن هنرمندان این دوره در تهیه شیشه های رنگی متبحر بودند.
ظروف شیشه ای به رنگ آبی تند، سبز تیره، زرد و خرمایی ساخته می شد و با ظرافت تزئین می گردید.
دوران افول سیاسی ایران در زمان قاجار، سبب شد که ایرانی برای احیای صنعت کشور و ایجاد کارگاه های مختلف و آموختن بلور سازی به مسکو و سن پترزبورگ بروند.
و قائم مقام فراهانی و امیر کبیر نقش بسیاری در تاسیس کارخانه های جدید داشتند.
….
یکی از محصولات این کارخانه ها در اصفهان، تهران و قم ساخت شیشه های تخت بود که برای نقاشی ویترای استفاده می شد.
روش ساخت شیشه های تخت، سنتی و با دست و دارای کیفیت مطلوب نبوده است.
تا آنکه در سال ۱۳۱۸ ه.ش در زمان پهلوی اول سلطنت شیشه های تخت با روش کششی در کارخانه شیشه ایران آغاز شد.
نقاشی پشت شیشه در دوران زندیه به شهرهای جنوبی ایران رسیده و با مکتب گل و مرغ خانه های اعیانی را تزئین می نموده است
و آنها را درگچ سقف ها و دیوارها همراه با قطعات آینه به کار می بردند.
از نقاشان به نام پشت شیشه در آن دروه آقا صادق شیرازی شاگرد علی اشرف نقاش معروف قرن ۱۲ ه بوده است.
با شروع دوره فتحعلیشاه شیوه نقاشی صورت یا شبیه کشی بین نقاشان درباری و شبیه کش رواج می یابد
و در این دوره نقاشی پشت شیشه به شکل مستقل اجرا می شود.
به طور کلی در دوران قاجار این هنر بین مردم محبوبیت یافته و نقاشان زیادی به این هنر پرداختند.
نقاشی پشت شیشه را از نظر مضمون و محتوا به دو دسته میتوان تقسیم کرد:
۱- نقاشی های مذهبی که شامل خط، خط نقاشی و شمایل نگاری است.
۲- نقاشی های تزئینی مرکب از گل و مرغ، تصویر نگاری و دورنما است.
