یکی از بازیهای بسیار کهن در ایرانزمین و میان ایرانیان تیلهبازی است.
تیلهبازی همان طور که از نامش روشن است با گویهایی انجام میشود که به آن تیله میگویند. در زمان ما این گویها شیشهای هستند و در درون آنها پرههایی وجود دارد که گاه تعداد آنها جزو امتیازها و برتریهای تیله به شمار میآید و مثلا تیلهی شش پر یا پنجپر جذابیت و کشش خاصی دارد. هم چنین اندازهی تیله نیز مهم است. نوع بزرگ تیله را «تیلهی گاوی!» میگویند که معمولا در مشت جا میشود و دو سه برابر تیلهی معمولی است.
برای راندن تیله و رساندن آن به گولو یک انگشت (معمولا انگشت اشاره یا میانی) را پشت آن میگذارند و انگشت اشاره یا میانی دست دیگر را روی این انگشت میگذارند. بعد با رها کردن انگشت زیرین، به تیله ضربه میزنند تا به سوی گولو برود. یک روش دیگر راندن تیله به اصطلاح «شان» زدن است. به گمان من شان کوتاه شدهی «نشان» است. زیرا در این روش انگشت کوچک را روی زمین میگذارند و شست را روی هوا میبرند و با انگشت اشاره یا میانی و شست دست دیگر تیله را نشانهگیری و با انگشت میانی تیله را با شدت پرتاب میکنند. گاه میتوان پیش از شان زدن، وجب هم گرفت و تیله را یک وجب جلوتر برد. این کار را «وجب شان» میگویند. گاهی اول بازی قرار گذاشته میشود که «وجب شان» قبول است یا نه یعنی میشود پیش از شان زدن وجب گرفت یا نمیتوان وجب را با شان ترکیب کرد.