چای سیاه به عنوان نوشیدنی پیش غذا، پس غذا و در وعده صبحانه مصرف میشود و میتوان گفت که بعد از آب یکی از ارزانترین و پرطرفدارترین نوشیدنیها در دنیا محسوب میشود که میتواند فواید و مضراتی داشته باشد.
چای با دم کردن برگها، جوانهها یا شاخههای فرآوری شده بوته چای به مدت چند دقیقه درآب داغ درست میشود. فرآوری آن میتواند شامل اکسیداسیون، حرارت دهی، خشکسازی و افزودن گیاهان، گلها، چاشنیها و میوههای دیگر به آن باشد.
چای یک منبع طبیعی از کافئین، تئوفیلین، تیانین و آنتی اکسیدانها است، اما تقریباً بدون چربی، کربوهیدراتها، یا پروتئین آن دارای طعمی مطلوب است که کمی تلخ و گس میباشد.
فواید چای سیاه
برخی از محققان میگویند که چای برای بیماران قلبی مفید است و از بروز لخته در خون که موجب بروز حملههای قلبی و سکتههای مغزی میشود، پیشگیری میکند، البته چای به هضم غذا نیز کمک میکند.
چای به دلیل داشتن کافئین از بروز خستگی پیشگیری میکند همچنین این نوشیدنی آرامبخش است و میتواند سردرد ناشی از خستگی روزانه را از بین ببرد. چای سرشار از آنتی اکسیدان است که از بروز سرطان پیشگیری میکند.
چای دارای ۵۰ خاصیت است که از مهمترین آنها میتوان به ضد درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر، ضد آرتریت، ضد تصلب شرایین، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد افسردگی، ضد قند خون، ضد التهاب، آنتی اکسیدان، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد، کاهنده پرفشاری خون، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهنده چربی خون و کاهش دهنده تری گلیسریدها اشاره کرد.
مضرات چای سیاه در طب سنتی
باید دانست مانند هر گیاه دیگری، چای نیز اگر بهجا و درست استفاده نشود، میتواند موجب بروز عوارضی شود که از جمله احساس ترشی در دهان، سردرد، دامنزدن به گرمی و خشکی بدن در برخی افراد، بیخوابی و… را میتوان ذکر کرد.
احمدرضا درستی مطلق، متخصص تغذیه، درباره مضرات چای سیاه چنین می گوید: « از دید علمی چای چند مزیت دارد و یکی از مزیتهای آن این است که یک لیوان چای، فلوئور مورد نیاز یک فرد را در طول روز تأمین میکند و مصرف ۳ لیوان چای در روز مانعی ندارد.
اگر بیش از ۵ لیوان چای سیاه در روز مصرف شود، به بدن ضرر میرساند و موجب افزایش فلوئور بدن و بروز فلوئوریست در بدن و بروز نقاط قهوهای رنگ بر روی دندان میشود، دندانها را از بین میبرد و استخوان را نیز پوک میکند.
چای را باید با فاصله نیم ساعت بعد از غذا مصرف کرد به دلیل اینکه از جذب آهن در بدن پیشگیری میکند؛ به همین دلیل توصیه میشود که چای را همراه با غذا مصرف نشود. چای سرشار از آنتی اکسیدان است و زمانی که حرارت میبیند و دم میکشد، تغییراتی را از خود نشان میدهد. مواد آنتی اکسیدانی موجود در چای بر اثر حرارت طولانی مدت از بین میروند و ارزش غذایی خود را از دست میدهد. بهتر است که چای را بعد از غذا و با فاصله ۲ ساعت مصرف کرد به دلیل اینکه مصرف چای بعد از غذا، تمام آهن غذا را از بین میبرد و مانع جذب آن در بدن میشود.»