یخ نوردی یا همان Ice climbing ورزشی هیجان انگیر و ماجراجویانه است که زیر مجموعه مستقیم ورزش کوهنوردی می باشد. که فرد ورزشکار از سطوح شیب دار یخ زده شامل آبشار، صخره ها و سنگ های بخ زده و یا ترکیبی از صخره ویخ بالا می روند. یخ نوردی خود نیز به چند شاخه و فعالیت تقسیم می شود که از آن جمله می توان به صعود یخچالهای بلند یا glacier climbing صعود آبشارهای یخی یا ice fall climbing و صعود مسیرهای سنگی با ابزارهای یخ نوردی یا Dry tooling اشاره کرد.
- نوع اول آن شامل صعود آبهای جاری یخ زده مانند آبشار ها است
- نوع دوم شامل سطوح برفی فشرده و شیب دار و یا یخ هایی می گردد که معمولاً در ارتفاعات بالای کوه ها یافت می شود.
تاریخچه ورزش یخ نوردی
یخ نوردی تقریبا ورزش جدیدی محسوب میشود. اگر چه اولین رقابت شناخته شده در این ورزش در Cormayeur در یخچال Brenva در سال ۱۹۱۲ برنامه ریزی شده بود با این وجود این ورزش از نظر رقابت ومشارکت جهانی تقریبا جدید می باشد…
رقابت یخ نوردی در روسیه در دوران اتحاد شوروی آغاز شد واز سال۱۹۷۰ هر زمستان برگزار می شود. در این ورزش سه شاخه وجود دارد: دشواری مسیر سرعت و سرعت صعود توسط گروه هایی که با طناب به هم متصل شده اند (کرده) در مسیر های بسیار طولانی بالاتر از ۱۰۰متر که البته سر طناب هر۴۰ متر عوض میشود و در انتهای هر رقابت برنده هر یک از سه حالت ذکر شده اعلام میشود. رقابتهای ملی یخ نوردی سرعتی در روسیه حدودا از سال ۱۹۸۷ برگزار شده است..در طول زمستان ۱۹۹۶ و۱۹۹۷ تیم روس در رقابتهایCourcheval در فرانسه شرکت کرد که در آن زمان قوانین فرانسوی حاکم بر این رقابت رابه دلیل سختی برای این ورزش برگزیدند.
این رقابتها در Courcheval فرانسه بسیار پر آوازه بودند. برج بلند وعظیم ۴۰ متری د ر Courcheval نشان گر دشواری ورزش یخ نوردی در اروپا از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ بود درست وقتی که چند ساعت قبل از شروع مسابقه تکه یخ بزرگی به زمین سقوط کرد. قانون اصلی این بود که بیشترین ارتفاع را در زمان بین ۸ تا ۱۴ دقیقه صعود کنند.رقابت هایی هم در آمریکای شمالی بوده ومیباشد که مشهورترین آن رقابتهای یخ نوردی ” ورزشهای زمستانی ×”(سرعت ودشواری) می باشد.اما بعد از ۱۹۹۹ یخ نوردی از” ورزش های ×” کنار گذاشته شده . دیگر رقابت ورزشی قابل ملاحظه رقابتهایIWC در کبک کانادا بود که میزبان تمامی بهترین های این ورزش در دنیا بود. دیگررقابتهای یخ نوردی با قوانین مختص به خود نیز وجود داشتند .
یکی از مشهورترین آن ها گردههمایی یخ نوردی Ouray در کلورادوآمریکا میباشد که فستیوالی پنج روزه میباشد که جاذبه های برای صعود کنندگان تمامی سطوح سنی را در خود دارد .فیستیوال یخ نوردی کانمور در کانمور آلبرتا (کانادا) رقابت های مهم وبرجسته را با کارگاههای آموزشی مهارت ها تلفیق میکند .در چنین کارگاهایی تکنیک های یخ نوردی همراه با نمایش طرز کار واسلایدها آموزش داده میشوند.اسلوونی هم برای رقابت سرعتی Bohinj شناخته شده است از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ رقابت های سرعتی در صخره های طبیعی Bohinj برگزار شده است.در سالهای اخیر تغییرات آب وهوایی این ورزش را با مشکلاتی مواجه نموده است.از سال ۲۰۰۰ سولکادا رقابتهای سرعت ودشواری را میزبانی کرده است .در حالیکه برای فصلهای ۲۰۰۲ و۲۰۰۳ کاپ اسلوونی در سه مکان مختلف برگزار شد. امروزه جام اسلوونی هر ساله در شاخه های سرعت ودشواری برگزار میشود.رقابتهای جام جهانی در سال ۲۰۰۰ درCortina به صورت رسمی شروع شد. در سال ۱۹۹۹ رقابتهای اروپایی بصورت جدول بندی شده درCourcheval,Cortina, Pitztal ,Kirov اجرا شد.
اولین قوانین رایج این ورزش در سال ۱۹۹۸ و جام جهانی در سال ۲۰۰۰ توسط یک کمپانی خصوصی آلمانی برنامه ریزی وبرگزار گردید. این کمپانی برنامه ها را تا سال ۲۰۰۲ که “کمسیون یخ نوردی بین المللی” (UIAA) زمام امور را به دست گرفت اجرا کرد.در سال ۲۰۰۷ رقابت ها درسه منطقه مختلف در اروپا برگزار شد.امرزه این ورزش به سرعت در حال گسترش است و ما انتظار برگزار شدن ۵یا ۶ رقابت را در سال های آینده داریم.
لوازم مورد نیاز برای یخ نوردی
- کلنگ: یکی از مهمترین وسایل کوهنوردی در برف است که قسمتهای مختلف آن عبارت اند از: تیغه، بیلچه، بدنه، سغمه و بند حمایت انداز. کلنگها بنا به نوع کاربری آن متفاوت است. امروزه از کلنگهای کوتاه ۶۵-۷۵ سانتی متری سبک استفاده می کنند و کلنگهای بلند کمتر در صعودهای بزرگ کاربری دارند. بعضی از کلنگها بسیار سبک وزن هستند و قسمت سغمه آن به صورت مورب است این کلنگها در مسیرهایی با برف آلپاین کاربرد دارند.
- کرامپن: وسیله ای فلزی و دارای تیغه های بلند که به زیر کفش بسته می شود و مناسب حرکت بر روی یخ می باشد و به وسیله آن می توان راحت تر روی یخ حرکت نماییم بدون آن که سُر بخوریم. در واقع تیغه ها ایجاد اصطکاک می نمایند. کرامپونها در سه مدل ساخته می شوند که عبارت است از: کرامپون پیاده روی و کوهنوری، کرامپون صعود بر روی آبشارهای یخی و کرامپون معروف به یخ شکن. کرامپون صعود، دارای تیغه های اضافی در جلوی پا می باشند و طوری طراحی شده اند که در هنگام صعود به خصوص بر روی آبشارهای یخی در یخ گیر می کنند و فرد را ثابت نگه می دارد. کرامپونها معمولاً قابل تغییر هستند و روی کفش رگلاژ می شوند و توسط بندهایی محکم به کفش فیکس می شوند و یک کوهنورد با توجه به نوع فعالیتی که انجام می دهد کرامپون مورد نظر خود را انتخاب می نماید.
- لنگر برف: یکی از لوازم یخ «لنگر برف» است که مانند لنگر کشتی در برف می نشیند و می توان با آن به خوبی حمایت کرد. لنگر برف دارای سیم بُکسلی کوتاهی است که می توان طناب را به آن بست. لنگر برف اگر درست در برف بنشیند، می تواند چند صد کیلوگرم وزن را تحمل کند. لنگر برف برای سطحهای پرشیب یخ زن به کار می رود، جایی که میخ یا پیچ یخ کارایی چندانی ندارد.
- تبر یخ: تبریخ حد وسط چکش سنگ نوردی و کلنگ یخ است. نوک آن شبیه کلنگ و ته آن شبیه چکش، طول آن بین ۵۵ تا ۶۰ سانتی متر و وزن آن ۶۵۰ تا۷۰۰ گرم است. گفتنی است که تبر یخ در دیواره های یخی کاربرد دارد.
مکان‌های مناسب یخ نوردی در ایران
تکنیک های ورزش یخ نوردی
یخ نوردی شکل دیگری از سنگ نوردی است، به همان اندازه دشوار و مهیج، اما دو عامل سرما و یخ را نیز باید به آن افزود. کسانی که به دنبال نوع دیگری از صعود هستند و فقط رفتن به برنامه های زمستانی راضیشان نمی کند، شاید بخواهند ورزش هیجان انگیز و لذت بخش یخ نوردی را امتحان کنند.
در یخنوردی، در فضای باز، ورزشکار توده های یخی مانند شیب های پوشیده از یخ و آبشار های منجمد را صعود می کند. بسته به میزان شیب و نوع یخ می توان از ابزارها و تکنیک های گوناگونی استفاده کرد.
یخ نوردی به دو گروه عمده تقسیم می شود. یک نوع آن شامل صعود آبهای جاری یخ زده، مانند آبشار ها، و نوع دیگر شامل سطوح برفی فشرده و شیب دار و یا یخ هایی می گردد که معمولاً در ارتفاعات بالای کوه ها یافت می شود.
آغاز یخ نوردی در همان روزهای نخستین کوهنوردی بود که کوهنوردان با راه آب ها و دامنه های یخ بسته روبرو می شدند. با گذشت سال ها، تکنیک ها پیشرفت کرد و صعودهای انجام شده دشوارتر و دشوارتر گردید. در نتیجه برای رفع نیازهای جمع در حال افزایش یخ نوردان، ابزارها و لوازم مختلفی تولید شد و گسترش یافت.
اگر آگاهی و آمادگی کافی داشته باشید، استفاده درست و بهینه از لوازم یخ نوردی باعث خواهد شد که توانایی صعود دیواره های یخی را پیدا کنید. تبر یخ و کرامپون مهمترین ابزارهای این ورزش هستند. اگر چه لوازمی که در یخ نوردی و سنگ نوردی به کار می روند تقریباً یکسان هستند، اما محیطی که صعود می کنید کاملاً متفاوت است. در حالی که نوع و کیفیت سنگ در طول سال تغییر بسیار اندکی می کند، یخ، روزانه و یا حتی در هر ساعت تغییر شکل می دهد.
به خاطر داشته باشید که به همراه داشتن ابزار مناسب و آگاهی کامل از تکنیک های مختلف صعود ضروریست. مانند همه ورزش های دشوار و طاقت فرسای دیگر، یخ نوردان باید از خطرات این رشته آگاهی داشته باشند. با این وجود، نگذارید این خطرات مانع لذت بردن شما از تجربه استثنایی صعود یخ شود. با داشتن دانش و تمرین کافی و بینش صحیح به سوی تجربه صعودی لذت بخش پیش روید!
آینده ورزش یخ نوردی
اولاً قصد دارد که یک سری رقابت های متوالی ملی در کشورهایی که حریفان یخ نوردی دارند را برگزار نماید وهدف حرکت به سمت رقابت های متوالی قاره ای وافزایش مشارکت گسترده جهانی می باشد.
دوماً امیدوار است که ورزش یخ نوردی به عنوان یک رشته ورزشی در المپیک در نظر گرفته شود .
جام جهانی یخ نوردی در زمینه سبک یخ نوردی توسعه ابزارآموزش وبنا نهادن این ورزش به عنوان ورزشی جدی پیشرفت های چشم گیری داشته است.یخ نوردی از گروه های کوچک متخصص این زمینه تشکیل میشود. اما یکی از بزرگترین تفاوت های این ورزش با دیگر “ورزشهای غیر جمعی” این است که این ورزش برای تماشاگران ورسانه هایی که به صورت فعالانه درگیر این ورزش نمی باشندهم جذاب است زیرا یخ فاکتورهای جذابیت وزنده بودن را با خود دارد که حتی در ساختارهای مصنوعی شکل طبیعی خود را حفظ می کند .هنگامی که این افراد مشاهده گر یخ نوردانی هستند که حرکات آکروباتیک را در شرایط دشوار انجام می دهند ویا با سرعت زیادی یک دیوار یخی عمودی را بالا میر وند آن را حس می کنند خود را درگیر می بینند و این کمک بزرگی برای ورزش یخ نوردی می باشد و همچنین به بنیاد نهادن وبین المللی کردن این ورزش کمک می کند.
